De toon maakt de tekst
Je stelt een simpele vraag. En toch merk je verschil. Soms krijg je een uitgebreid, warm antwoord. Soms voelt het afstandelijk. Zakelijk. Alsof je tegen een robot praat. Wat natuurlijk ook zo is! 😉
Maar wat bepaalt dat verschil?
ChatGPT heeft geen gevoel, maar luistert wel
In zekere zin luistert ChatGPT naar hoe jij praat. Niet omdat het emoties voelt, maar omdat het taal en toon analyseert en daarop spiegelt.
Formuleer jij je rustig, vriendelijk of betrokken? Dan wordt het antwoord dat meestal ook.
Ben je kortaf, zakelijk of haastig? Dan gaat het daarin mee.
Dat is geen magie maar statistiek: de modellen zijn getraind op miljarden gesprekken waarin toon en context ertoe doen.
Onderzoek: beleefdheid boost de output
Japanse onderzoekers ontdekten iets fascinerends: een gematigd beleefde prompt kan de kwaliteit van AI-antwoorden met wel 30 tot 45 % verbeteren.
Te bot? Dan wordt het antwoord vaak korter en minder nauwkeurig.
Te stroperig (“Zou u misschien zo vriendelijk willen zijn…”)? Dan verlies je weer zo’n 20 % aan helderheid. De onderzoekers noemen dat beleefdheidsruis.
De zogeheten “sweet spot” blijkt: direct en duidelijk, met een vleugje beleefdheid. Precies hoe je een competente collega zou aanspreken.
Waarom werkt dat zo?
AI-modellen zijn doordrenkt met menselijk taalgebruik, inclusief sociale codes. Beleefdheid is daar een sterk patroon in.
Daardoor reageert een model als GPT-4 merkbaar beter wanneer jouw toon professioneel-vriendelijk is.
Het wil niet pleasen; het is simpelweg beter in de taak waarvoor jij het op dat moment traint.
Praktisch voordeel voor jou
Aardig doen is dus niet alleen aardig; het is slim.
- Betere aansluiting op je vraag – meer nuance en helderheid.
- Efficiënter werken – minder herformuleren, sneller het gewenste antwoord.
- Prettiger proces – je eigen denk- en schrijfstijl wordt kalmer en zorgvuldiger.
Een mini-prompt als “Analyseer deze tekst in drie punten, alsjeblieft” scoort meetbaar beter dan “Doe iets met deze tekst” of “Fix dit NU”.
Meer dan techniek
En misschien zegt dit vooral iets over onszelf.
Hoe we praten tegen een AI weerspiegelt hoe we in het algemeen communiceren: gehaast of aanwezig, nieuwsgierig of puur functioneel.
Neem je de tijd voor een goede vraag, dan ontdek je vaak meer. Over het onderwerp én over je eigen manier van denken.
Dus… is aardig doen zinvol?
Ja. Niet omdat ChatGPT daar blij van wordt, maar omdat jij dan betere antwoorden krijgt.
Een beetje professioneel respect kost niets extra en levert soms tot 45 % winst in kwaliteit op.
Misschien is dat wel de echte les: de manier waarop wij met technologie praten, vormt ook hoe technologie met ons praat. En dat zegt uiteindelijk net zo veel over ons als over AI.