Van woorden naar waarde: hoe AI geld gaat verdienen
De rol van AI verandert. Waar het begon als een tool voor tekst en structuur, ontstaan nu de eerste échte businessmodellen. AI-platforms worden zelf een economisch kanaal. Geen klik meer naar een webshop, maar directe verkoop binnen het gesprek. Dat opent deuren. En dat roept vooral ook nieuwe vragen op.
De eerste golf: API’s en abonnementen
Tot nu toe draaide het verdienmodel van AI grotendeels om toegang. Een pro-account hier, een API-sleutel daar. Stabiel, voorspelbaar, zakelijk. Bedrijven betaalden om AI-modellen te integreren in hun software of processen.
De tweede golf: commissie en affiliate-inkomsten
Maar er is iets nieuws aan de horizon: commerce binnen de AI-interface zelf. In de VS kun je via ChatGPT producten bekijken en direct kopen via integraties met Etsy en Shopify. De betaling wordt afgehandeld via Stripe. ChatGPT blijft het centrale kanaal. Volgens meerdere bronnen wordt een commissie van ongeveer 2% per transactie genoemd; al is dat niet officieel bevestigd en mogelijk afhankelijk van volume of productcategorie.
Voor de duidelijkheid: op dit moment zijn er geen gesponsorde advertenties binnen ChatGPT. Er is geen betaald model voor zichtbaarheid, en OpenAI beweert dat de aanbevelingen puur op relevantie zijn gebaseerd. Maar de vraag is natuurlijk niet of daar verandering in komt – maar wanneer.
De derde golf: gesponsorde antwoorden?
Als een AI-platform eenmaal een economische prikkel heeft om producten aan te bieden, is de verleiding groot om merchants ook te laten betalen voor zichtbaarheid. Denk: “verified seller” badges, prominente aanbevelingen, hogere rankings in AI-antwoorden. Een soort SEO, maar dan op AI-niveau. Wat Google eerder deed met zoekresultaten, kan nu via gespreksresultaten gebeuren.
Hoe het technisch werkt (zonder te nerdy te worden)
De kern is eenvoudig: AI krijgt toegang tot jouw webshopdata via een API of gestructureerde feed. Denk aan producttitels, prijzen, voorraden, omschrijvingen, afbeeldingen. Die worden aangeboden via een gestandaardiseerd protocol, zoals het Agentic Commerce Protocol (waar OpenAI mee experimenteert). De AI presenteert jouw aanbod aan de gebruiker, begeleidt het keuzeproces, en regelt de betaling via bijvoorbeeld Stripe. Jij krijgt de order, OpenAI ontvangt een commissie.
Een mini-voorbeeld van de flow:
Klant: “Ik zoek een duurzame rugtas onder de 100 euro”
ChatGPT: “Deze drie opties passen bij je vraag: [Link 1], [Link 2], [Link 3]. Je kunt direct afrekenen.”
Het verschil met traditionele webshops? De gebruiker hoeft jouw site niet meer te bezoeken. De conversatie is de winkel.
De nieuwe economie: AI als speler in elke stap
We zijn gewend geraakt aan verdienmodellen waarin platforms een percentage pakken: Bol.com, Booking, Amazon. Maar AI introduceert iets subtielers én fundamentelers. Je betaalt niet meer alleen voor bereik of kliks, maar voor toegang tot context. Je gebruikt AI, je voedt AI met je data, en zodra een verkoop plaatsvindt, draag je een commissie af aan datzelfde systeem.
AI is daarmee niet alleen adviseur, maar ook verkoper, kassamedewerker én eigenaar van de digitale winkelstraat. Het bemiddelt in je gesprekken, bepaalt welke producten getoond worden, en regelt de betaling. In feite is AI de nieuwe infrastructuur. En je betaalt (driedubbel) huur om überhaupt in die infrastructuur te mogen bestaan.
Dat maakt deze ontwikkeling tot méér dan een technisch experiment. Dit is de opkomst van een compleet nieuw economisch model.
Wat dit betekent voor ondernemers, webshops en marketeers
Nieuwe zichtbaarheid
Als AI-systemen productadvies geven binnen de conversatie zelf, is het steeds minder vanzelfsprekend dat iemand op een link klikt. Je site moet niet alleen goed vindbaar zijn in Google, maar ook aantrekkelijk en bruikbaar zijn voor AI.
Dit vraagt om een nieuwe benadering van contentcreatie: Generative Engine Optimization (GEO). Je schrijft niet meer alleen voor mensen en zoekmachines, maar ook voor taalmodellen. Structuur, helderheid en semantische opbouw worden cruciaal.
Van eindbestemming naar databron
Je webshop is niet langer alleen een eindpunt, maar een databron. Wat je aanbiedt moet niet alleen mooi zijn op je site, maar ook bruikbaar en begrijpelijk voor externe systemen. Hoe je je productdata structureert (denk aan tags, variaties, beschrijvingen), bepaalt of je opgenomen wordt in AI-aanbevelingen.
Kansen en risico’s
Kansen:
- Verkoop via nieuwe kanalen (nog) zonder advertenties
- Directe koppeling tussen vraag en aankoop
- Lagere frictie, snellere conversie
Risico’s:
- Minder merkbeleving (want: minder sitebezoek)
- Afhankelijkheid van één platform (denk aan de valkuilen van Amazon, Booking, Bol.com)
- Onzekere marges door commissies en platformregels
Hoe bereid je je voor?
- Zorg voor een schone en gestructureerde productfeed
- Maak je aanbod leesbaar voor machines: heldere titels, goede omschrijvingen, relevante metadata.
- Investeer in merk en vertrouwen
- Als je niet altijd zichtbaar bent, moet je herkenbaar zijn. Zorg voor een consistente stijl en sterke eerste indruk. Niet alleen visueel, maar ook in je teksten.
- Verken je eigen micro-GPT
- Tools als ChatGPT maken het mogelijk om een eigen GPT te maken die jouw aanbod en tone-of-voice kent. Dit kan een brug slaan tussen persoonlijke marketing en geautomatiseerde assistentie.
- Volg de platforms die dit mogelijk maken
- Shopify is al actief in de AI-commerce pilot. Etsy ook. WooCommerce nog niet, maar de verwachting is dat ook daar koppelingen zullen ontstaan. Wel is het WooCommerce-landschap op dit moment gefragmenteerd: veel verschillende plugins, losse extensies, wisselende compatibiliteit. Dat maakt snelle adoptie misschien lastiger.
- FluentCart is een veelbelovend alternatief binnen het WordPress-ecosysteem. Licht, modern opgebouwd, en met uitgebreide technische documentatie. Het is nog jong, maar voelt als een systeem dat klaar is voor API-gedreven verkoopkanalen.
Voor wie dit niet interessant is (en wat dan wél)
AI-commerce is niet voor iedereen. Heb je een praktijk waarin menselijkheid, vertrouwen en afstemming essentieel zijn (denk aan coaching, maatwerk, therapie)? Dan wil je juist geen AI tussen jou en je klant.
In dat geval:
- Werk aan authentieke zichtbaarheid via je website en social
- Bouw een mailinglijst of community die van jou hoort
- Focus op content die verbindt en laat zien wie je bent
Soms is het belangrijkste dat je niet meedoet, maar dat je wel weet waarom.
Van pagina naar gesprek
We staan aan het begin van een nieuw tijdperk. Eén waarin AI niet alleen helpt, maar verkoopt. Niet via banners of sliders, maar via context en conversatie. De eerste iteraties zijn subtiel, maar de richting is duidelijk.
Wie nu al begint met voorbereiden, hoeft straks niet achter de feiten aan te lopen. Wie zijn aanbod machine-leesbaar maakt, zijn merk bouwt en zijn strategie scherp houdt, kan profiteren van deze nieuwe laag in het internet.
En wie denkt: “Laat maar, dit is niets voor mij”, bedenk dan in elk geval waarom je die keuze maakt. En besef je dat je dan waarschijnlijk wel deze boot vol kansen laat liggen.